بررسی پراکنش و تنوع فیتوشیمیایی گونه های دارویی رز (Rosa spp.) در شمال غرب ایران

Authors

  • شهلا شامه دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشگاه ارومیه
Abstract:

سابقه و هدف: گونه‌های مختلف جنس رز (Rosa spp.) از ارزشمند‌ترین جنس‌های دارویی موجود در خانواده رزاسه می‌باشند. گل‌ها و میوه‌های گونه‌های مختلف رز به دلیل برخورداری از انواع فلاونوئیدها، ویتامین‌ها و همچنین خصوصیات آنتی‌اکسیدانی، اهمیت زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارند. پراکندگی جغرافیایی این گونه‌ها در اروپا، ترکیه، ایران، روسیه، افغانستان، پاکستان و عراق می‌باشد. کشور ایران از اصلی‌ترین مراکز تنوع این گیاه دارویی ارزشمند محسوب می‌شود. در راستای آغاز اهلی‌سازی گونه‌های دارویی رز، تنوع فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گل‌های 27 ژنوتیپ (6 گونه) جنس رز در شمال غرب ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: سه استان شمال غرب کشور (آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان) برای جمع‌آوری نمونه‌های گیاهی و انجام آزمایش‌ها انتخاب شدند. پس از شناسایی گونه‌ها، عصاره‌گیری از نمونه‌ها با استفاده از روش اولتراسونیک انجام گرفت. تنوع فیتوشیمیایی اندام گل بر اساس محتوای فنول کل (روش فولین سیکالتو)، فلاونوئید کل (روش آلومینیوم کلراید)، کاروتنوئید کل، کلروفیل a و b (روش لیچن تالر) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (روش DPPH وFRAP) ارزیابی گردید. کلیه داده‌های به‌دست آمده با سه تکرار و در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از نرم‌افزارهای SAS آنالیز شدند. از آزمون LSD برای مقایسه میانگین داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد ژنوتیپ‌های جمع‌آوری شده از مناطق مختلف، تفاوت‌های معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد از نظر خصوصیات فیتوشیمیایی مورد مطالعه دارند. بیشترین میزان فنول کل (02/104 میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک) در ژنوتیپ G9 (R. canina) و کمترین میزان آن (78/19 میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک) در ژنوتیپ G26 (R. hemisphaerica) مشاهده شد. بیشترین میزان فلاونوئید کل در ژنوتیپ G14 (R. hemisphaerica) با 32/9 (میلی‌گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک) و کمترین آن در ژنوتیپ G26 (R. hemisphaerica) با 89/1 (میلی‌گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک) ثبت گردید. همچنین بیشترین میزان کلروفیل a و b مربوط در ژنوتیپ‌های G20 (R. canina) و G25 (R. canina) و بیشترین کاروتنوئید کل (18/670 میکروگرم بر گرم وزن خشک) در ژنوتیپ G1 (R. canina) گزارش شد. در روش DPPH بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی در گل‌های ژنوتیپ G19 (R. canina) با 60/75 درصد، و در روش FRAP بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی در گل‌های ژنوتیپ G1 (R. canina) با 63/242 (میکرومول بر گرم وزن خشک) مشاهده شد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که شمال غرب کشور تنوع وسیعی از گونه‌های مختلف رز دارد که می‌تواند در برنامه‌های اصلاحی موردتوجه قرار گیرد. از نظر پراکنش، ترکیبات فنولی و خصوصیات آنتی‌اکسیدانی ژنوتیپ‌های نسترن کوهی (R. canina) نسبت به سایر گونه‌ها در وضعیت مطلوبی قرار داشتند که می‌تواند موردتوجه قرار گیرد. خصوصیات فیتوشیمیایی گونه‌های مختلف رز همبستگی بالایی با نوع ژنوتیپ و محل جمع‌آوری داشت و دارای منابع غنی از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی و ترکیبات دارویی ارزشمند بود که می‌توانند در صنایع دارویی و غذایی کاربرد فراوان داشته باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی پراکنش، خصوصیات فیتوشیمیایی و درصد اسانس جمعیت‌های مختلف چهار گونه جاشیر (Prangos spp.) در شمال‌غرب ایران

در این پژوهش 19 جمعیت از چهار گونه جاشیر (P. acaulic، P. ferulacea،P. uloptera وP. asperula) از مناطق مختلف شمال‌غرب ایران جمع‌آوری و میزان فنل و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، کلروفیل a و b، کاروتنوئید کل و درصد اسانس آنها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان فنل کل (mg GAE/g DW 12.5) مربوط به جمعیت قوشچی از گونه P. uloptera جمع‌آوری شده از استان آذربایجان‌غربی و کمترین میزان آن (m...

full text

تنوع فیتوشیمیایی جمعیت‌های گل محمدی (Rosa damascene Mill.) در شمال استان چهارمحال‌ و بختیاری

مقدمه و هدف: یکی از گونه­های ارزشمند­­­ ودارویی تیره ­ی گلسرخ(Rosaceae)، گل محمدی با نام علمی (RosadamasceneMill.) می­<stron...

full text

مطالعه تنوع فیتوشیمیایی، ژنتیکی و مورفولوژیکی گیاه دارویی نسترن کوهی (rosa canina l.) در ایران

نسترن کوهی از گیاهان دارویی ارزشمند متعلق به تیره رُزاسه است. میوه نسترن کوهی بدن را در برابر عفونت ها مقاوم می کند و برای دستگاه گوارش مفید است. این آزمایش به منظور بررسی صفات فیتوشیمایی، مورفولوژیکی و ژنتیکی نسترن کوهی در 60 منطقه از 16 استان کشور طی سالهای 1389-1392 انجام شد. در این مطالعه از 11 صفت مورفولوژیکی میوه و گل برای ارزیابی روابط بین توده های نسترن کوهی در ایران استفاده شد. نتایج حا...

15 صفحه اول

بررسی تنوع کروموزومی چند جمعیت از گونه Aegilops cylindrica شمال غرب ایران

In order to investigation of chromosomal variation in various populations of Aegilops cylindrica from northwest of Iran, the karyotype of each populations was prepared using aceto-iron-hematoxilin staining and different chromosomal characteristics were measured. The results showed that the karyotype of these populations consisted of seven pairs of metacentric, three pairs of submetacentric and ...

full text

پراکنش جغرافیایی و تنوع ژنتیکی گونه Aegilops cylindrica در ایران

آجیلوپس سیلیندریکا (Aegilops cylindrica Host.) با فرمول ژنومی CCDD (2n=4x=28) یکی از خویشاوندان وحشی گندم نان می‌‌باشد که پراکنش وسیعی در خاورمیانه و غرب آسیا دارد و ایران بخش وسیعی از این منطقه را در بر می‌‌گیرد. مطالعه پراکنش جغرافیایی 359 نمونه از این گونه که در بانک ژن گیاهی ملی ایران نگهداری می‌‌شوند، نشان داد که بیشترین پراکنش این گونه، در شمال، شمال غرب و غرب ایران و کمترین پراکنش آن در ...

full text

مطالعة برخی ویژگی های فیتوشیمیایی و مورفولوژی میوة نسترن کوهی (rosa canina l.) در شمال ایران

نسترن کوهی از گیاهان دارویی ارزشمند تیرة رزاسه و میوة آن برای دستگاه گوارش مفید است و به صورت غذا و چای استفاده می شود. این تحقیق به منظور بررسی برخی صفات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی میوة نسترن کوهی در ده رویشگاه شمال ایران انجام شد. برای اندازه گیری بتاکاروتن میوه از دستگاه hplc و برای سنجش کربوهیدرات های محلول کل و آنتوسیاین کل از دستگاه اسپکترفوتومتر استفاده شد. برای مطالعة تأثیر مناطق مختلف ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 4

pages  31- 45

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023